Sürekli iyileştirme, işletmelerin daha verimli süreçlere sahip olması ve daha kaliteli ürünler sunması için önemli bir iş felsefesidir. Sürekli iyileştirme yöntemi, şirket içindeki mevcut iş süreçlerini tanımlama, verimsiz alanları belirleme ve iyileştirme çalışmaları yapmayı sağlayan proaktif bir yöntemdir.Sürekli iyileştirmeye dair birçok terim vardır. Bu nedenle, sürekli iyileştirme ile ilgili kavramları daha anlaşılır kılmak ve uygulamada rehberlik etmesi amacıyla sürekli iyileştirme terimler sözlüğünü hazırladık.Sürekli İyileştirme Terimler Sözlüğü4M Tekniği4M analizi, belirli etkilerin arkasında yatan nedenleri belirlemek ve sorunları gidermek için kullanılan bir tekniktir. 4M tekniği, süreçlerin “insan, makine, malzeme ve metot” olmak üzere dört kategori üzerinden ele alınmasıyla uygulanır.Makineler, doğru şekilde çalışmalıdır.Malzeme yüksek kaliteye sahip olmalıdır.Metot, tekrar edilebilir ve akılcı olmalıdır.İnsan gelişimine destek verilmelidir.5 Neden Analizi5 Neden Analizi, kök neden analizinin bir alt yöntemidir. Bir problemin ardındaki temel nedeni bulmak için “neden?” sorusunu ardışık olarak beş kez sorarak problem çözmeye odaklanır.8D Problem Çözme8D Problem Çözme (8 Disiplin Yöntemi), tekrarlayan sorunları kalıcı olarak çözmek için kullanılan bir yöntemdir. Ekip çalışmasıyla sorunlar analiz edilir, kök nedenler belirlenir ve önleyici tedbirler alınır. Bu yöntem, ürün ve süreçlerdeki hataları azaltır, müşteri memnuniyetini artırır.A3 RaporlamaA3 raporlama, sürekli iyileştirme ve problem çözme tekniklerinden biridir. A3 problem çözme tekniği, mevcut sorunları, nedenleri, analizleri ve çözüm önerilerine dair tüm adımların a3 boyutundaki tek bir sayfada özetlenmesini sağlar.AsakaiAsakai, Japon üretim kültüründe, üretim sahasında ayakta gerçekleştirilen, bir önceki günün verilerinin değerlendirildiği ve anormalliklerin ele alındığı, güvenlik, kalite ve verimlilik konularında hızlı durum değerlendirmesi yapılan bir toplantıdır. Altı SigmaAltı Sigma, işletmelerde operasyonel mükemmelliği sağlamak amacıyla süreçleri tanımlamak, ölçmek, analiz etmek, iyileştirmek ve kontrol etmek için kullanılan bir yönetim stratejisidir. Bu strateji, kusurları ortadan kaldırmak için istatistiksel metodolojiyi ve veriye dayalı yaklaşımları kullanır. Beceri Matrisi (Skill Matrix)Beceri matrisi, çalışanların beceri ve yeterliliklerini değerlendiren ve iyileştirme süreçler için beceri boşluklarını belirleyen bir çizelgedir.Beyin FırtınasıBeyin fırtınası, bireyleri ortak bir amaç doğrultusunda bir araya getiren ve çeşitli fikirlerin hızlı ve verimli bir şekilde üretilmesine olanak tanıyan bir toplantı türüdür. Sürekli iyileştirme süreçlerinde, verimsiz alanların tespit etmek ve problemlere çözüm üretmek amacıyla kullanılır.CBAP (Certified Business Analysis Professional) “Sertifikalı İş Analisti Profesyoneli” anlamına gelen CPAB, Uluslararası İş Analizi Profesyonelleri Enstitüsü tarafından verilen bir sertifika programıdır. Bu sertifika programı, iş analizi alanında uzmanlaşmış kişilerin iş analizi becerilerini doğrulamak için verilir.Çalışan KatılımıÇalışan katılımı, çalışanların iş süreçlerine ve karar alma süreçlerine aktif olarak katılmasını ifade eder. Bu katılım, çalışanların deneyim ve bilgilerini paylaşarak sorunları tanımlamalarına, çözüm önerileri sunmalarına ve verimliliği artırmalarına olanak tanır.Çalışan ÖdüllendirmeÇalışan ödüllendirme, şirketin başarılı çalışanlarını performansı ve şirkete katkılarından dolayı motive etmek amacıyla ödüllendirmesidir. Bu ödüller, maaştan ayrı ödüllerdir. Parasal veya fiziki olarak verilebilir. Çalışan MotivasyonuÇalışan motivasyonu, çalışanların işlerini verimli bir şekilde tamamlamalarını sağlayan hem içsel hem de dışsal tetikleyicilerin toplamıdır. Takdir edilme ve tanınma, kariyer ve kişisel gelişim fırsatları, ödüllendirme ve iş tatmini gibi faktörler, çalışan motivasyonu üzerinde belirleyici bir etkiye sahiptir. Bu unsurlar, çalışanların işlerine olan bağlılıklarını artırırken, performanslarını ve genel iş tatminlerini de önemli ölçüde yükseltir. Motive olmuş çalışanlar, organizasyonun başarısına katkıda bulunarak, iş yerinde daha dinamik ve üretken bir ortam yaratır. Çalışan BağlılığıÇalışan bağlılığı, çalışanların işlerine ve şirketlerine olan motivasyon ve sadakat seviyesini ifade eder. Bağlı çalışanlar, işlerine daha fazla katkı sağlayarak verimliliği artırır.Çevik YönetimÇevik proje yönetimi (APM), proje süreçlerini planlama ve yönlendirmeye yönelik yinelemeli bir yaklaşımdır. Proje süreçlerini sprint veya yineleme adı verilen daha küçük döngülere ayırır ve bu sayede değişen gereksinimlere hızlıca uyum sağlar.Çığır Açan Hedefler (Breakthrough Objectives)Çığır açan hedefler, bir şirketin süreçlerini dönüştürmeyi amaçlayan, çok fonksiyonlu ekip çalışmasıyla yürütülen uzun vadeli hedeflerdir. Sürekli iyileştirme’nin odaklandığı geleneksel artırımlı iyileştirmelerin ötesinde, hedef radikal bir değişimdir. Bir şirket, çığır açan hedefler belirleyerek önemli iyileştirme alanlarına odaklanabilir ve gelecek için net bir vizyon oluşturabilirler.Değer Akışı HaritalamaDeğer Akışı Haritalaması, bir ürün veya hizmetin başlangıçtan son kullanıcıya ulaşana kadar geçtiği tüm süreçleri analiz ederek, değer katan ve katmayan adımları belirlemeyi amaçlayan bir tekniktir.DMAIC YöntemiDMAIC, Define, Measure, Anaylze, Improve ve Control terimlerinin kısaltmasıdır ve sürekli iyileştirme süreçlerinde kullanılan bir tekniktir. DMAIC, genellikle Altı Sigma projelerinde kullanılır ve süreçlerin performansını artırmak için sistematik bir yaklaşım sunar.Define (Tanımlama): İyileştirilmesi gereken süreci tanımlamak.Measure (Ölçme): Sürecin mevcut performansını ölçmek için veriler toplamak.Analyze (Analiz): Toplanan verilerle problemin kök nedenini anlamak.Improve (İyileştirme): Çözüm önerileri geliştirmek ve uygulamak.Control (Kontrol): İyileştirme sonuçlarının sürdürülebilirliğini sağlamak için kontrol mekanizmaları oluşturmak.Etkinlik DiyagramıEtkinlik diyagramı, süreç modelleme amacıyla kullanılır. Bir iş sürecinde gerçekleşen eylemleri, eylemlerin sırasını ve eylemleri sıralayan koşulları modelleyen bir yaklaşımdır.GANTT ŞemasıGantt çizelgesi, projeyle ilgili görevlerin ve kaynakların organize edilmesi, yönetilmesi ve takip edilmesi amacıyla kullanılan görsel bir proje planlama aracıdır. Projeyle ilgili kaynaklar, tamamlama durumu, zaman ve kısıtlamalar gibi projeye dair bilgilerin tümü grafik üzerinde gösterilir.Gelecekteki DurumGelecekteki durum, belirlenen yeni koşullar ile hedeflenen durumuna ulaşmak için gerçekleştirilen ideal yolu ifade eder.Geri BildirimGeri bildirim, çalışanların performansını, davranışlarını veya iş sonuçlarını değerlendirmek ve geliştirmek amacıyla verilen yapıcı ve yönlendirici geri bildirimdir. Geri bildirimler, çalışanların güçlü yönlerini pekiştirmek, eksik yönlerini geliştirmek ve genel performanslarını iyileştirmek için yapılır. Geri Bildirim KültürüGeri bildirim kültürü, çalışanlar ile yönetim arasında geri bildirimlerin iletilmesi, karşılıklı olarak yanıtlanması ve bu geri bildirimlere göre eyleme geçilmesi alışkanlığıdır. Yöneticiler ve çalışanlar arasında açık ve şeffaf bir iletişimin kurulmasını sağlar. HanseiHansei, Japonca’da “kişisel yansıma” anlamına gelir ve Toyota sisteminde kullanılan bir iyileştirme yöntemidir. Geçmiş zamanlarda yaşanan sorunlarda gerçekleştirilen iyileştirmeler örnek alınarak uygulanır. Bu yöntemin amacı, hataların farklı süreçlerde tekrarlanmasını önlemektir.İnovasyonİnovasyon, mevcut ürün, hizmet veya süreçlerde yenilik ve iyileştirmeler yapma sürecidir. Bu süreç, mevcut yöntem ve uygulamaların geliştirilmesini veya tamamen yeni bir sürecin başlatılmasını içerebilir.İlerleme Çizgisiİlerleme çizgisi, bir proje yönetiminde iş adımının neresinde olduğunu anlamak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntem, geciken adımları, normal seyrinde ilerleyen adımları ve erken tamamlanan adımları görmeye yardımcı olur.İş Akışı Oluşturmaİş akışı oluşturma, belirli bir görevin veya süreçlerin tamamlanması için gereken adımları belirleyip düzenleyerek, verimliliği artırmayı ve işleri daha akıcı hale getirmeyi amaçlayan bir yöntemdir.İş Analizi Planlama ve İzlemeBir iş analisti, iş analizi sürecini bitirmek için hangi adımların gerekli olduğunu belirler. Bu adımlar, diğer bilgi alanlarındaki iş analizi görevlerini düzenler ve yönetir. Böylece tüm sürecin düzgün işlemesini sağlar.İş Süreciİş süreci, istenen sonuca ulaşmak için belirlenen bir dizi iş adımından oluşur.JishukenJishuken, yönetim kadrosunun sürekli iyileştirilmesi gereken alanları belirlediği ve Kaizen faaliyetlerini teşvik etmek amacıyla bilgiyi tüm organizasyona yaydığı bir yönetim odaklı Kaizen sürecidir.Kara KuşakKara kuşak, müşteri memnuniyetini ve verimliliği etkileyen faktörleri analiz etmek, iyileştirmek ve kontrol etmek amacıyla oluşturulan ekibin liderleridir.Kaizenİyiye doğru değişim anlamına gelen Kaizen, verimliliği ve performansı en üst seviyeye çıkarmak için verimsizliklerin ortadan kaldırılması için iyileştirmeler yapmaya odaklanan bir yaklaşımdır. Kaizen YazılımıKaizen çözümü, işletmelerin iyileştirme süreçlerini yürütmek için kullandığı yöntemleri dijital bir platformda sunan bir çözümdür. İşletme genelinde iyileştirme fırsatlarını yakalamak, değerlendirmek, planlar geliştirmek, ödüllendirmek ve değişiklikleri ölçmek için kullanılır. Kapsamlı İhtiyaç Değerlendirmesi (Comprehensive Needs Assessment)Kapsamlı ihtiyaç değerlendirmesi, bir şirketteki mevcut koşullar ile istenen hedefler arasındaki boşlukları belirlemeyi sağlayan bir süreçtir. İhtiyaç değerlendirmeleri, sürekli iyileştirme süreçlerinde kullanılan bir tekniktir.Kayıp ve Atık Analiziİsraf analizi, üretim sürecinde büyümeyi engelleyen, verimsiz ve değer katmayan uygulamaların tanımlanmasını, ölçülmesini ve ortadan kaldırılmasını sağlayan bir tekniktir.Ki – Kare TestiKi-kare testi (Chi-square testi), iki kategorik değişken arasındaki ilişkinin olup olmadığını belirlemek için kullanılan istatistiksel bir testtir. Bu test, beklenen ve gözlemlenen frekanslar arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olup olmadığını değerlendirir.Kök Neden AnaliziKök Neden Analizi (Root Cause Analysis), bir sorunun temel nedenlerini belirlemek ve bu nedenleri ortadan kaldırarak sorunun tekrarını önlemek amacıyla kullanılan sistematik bir yöntemdir. Bu analiz, problemlerin sadece yüzeydeki belirtilerine değil, altta yatan ana sebeplerine odaklanır.Kök Neden Analizi Adımları5 adımda kök neden analiz sürecini en iyi verimli şekilde yönetmek için beş adımı takip etmek gerekir.Sorunu Tanımlamak: mevcut durumu analiz edin ve anormal olan durumu belirleyin.Veri Toplamak: Durumun altında yatan problemleri belirlemeden önce, durumun tüm yönlerini toplayın ve değerlendirin.Nedensel Faktörleri Tanımlamak: Eldeki verileri göz önünde bulundurarak soruna neden olan faktörleri tanımlayın.Kök Nedenleri Belirlemek: Her nedensel faktörün altında yatan kök nedenleri keşfetmek için kök neden analizi yöntemlerinden yararlanın.Çözüm Önermek ve Uygulamak: Problemin tekrar yaşanmasını önlemek için planlar geliştirin ve uygulayın.Layout OptimizasyonuLayout optimizasyonu, bir üretim veya hizmet ortamında ekipmanın ve diğer fiziki varlıkların alan tahsisini, işletme maliyetlerini en aza indirecek ve süreç verimliliği üst seviyeye çıkaracak şekilde düzenlenmesi sürecidir. LiderlikSürekli iyileştirme yönteminde liderlik, şirketin sürekli olarak iyiye gitmesini sağlayan ve iyileştirme kültürünü teşvik eden bir liderlik yaklaşımını ifade eder. Liderler, çalışanları motive eder, onlara ilham verir ve sürekli iyileştirme süreçlerine katılmaları için destek olur.Müşterinin SesiMüşterinin sesi, müşterilerin ürün veya hizmetlerle ilgili deneyimleri ve beklentileri hakkında geri bildirim vermelerini ifade eden bir terimdir. Müşteri ihtiyaçlarını karşılamaya ve bu ihtiyaçlara göre ürün / hizmet geliştirmeye odaklanır. Müşterinin Sesi Araştırma MetodolojileriMüşteri sesi araştırması, müşteri geri bildirimlerini toplamak ve analiz etmek için çeşitli tekniklerin kullanılmasıyla gerçekleşir.Anketler: Anketler, Google formları gibi araçlar kullanarak yapılabileceği gibi telefon üzerinden de yapılabilir.Müşteri Geri Bildirim Formları: Ürün veya hizmetlere yerleştirilen geri bildirim toplanır.Sosyal Medya İzlemeleri: e-Ticaret platformları veya sosyal medya üzerinden müşterilerin marka ve ürünler hakkında yaptığı yorumlar incelenir.Gözlem: Müşteri davranışları ve müşterinin ürün / hizmetle ilgili etkileşimleri gözlemlenir.Müşteri Yolculuğu Haritalama: Müşteri yolculuğunu analiz ederek, marka ile etkileşim sürecinde ilk farkındalıktan satın alma sonrası desteğe kadar temas noktaları tespit edilir.Röportajlar: Müşterin deneyimleri, beklentileri ve ihtiyaçları hakkında derin bir anlayış kazanmak için birebir müşteri görüşmeleri yapılır.Odak Grupları: Müşterilerle küçük odak grup toplantıları düzenlenerek açık diyaloglar kurulur ve değerli bilgiler elde edilir.Müşteri Destek Etkileşimleri: Müşteri destek etkileşimleri (e-posta, sohbet, telefon kayıtları) analiz edilerek müşterilerin sıkça yaşadığı sorunlar ve zorluklar tespit edilir.Net Tavsiye Skoru: Net Tavsiye Skoru, müşteri sadakati ve memnuniyetini ölçmek için kullanılır. Bu yöntemde, müşterilerden ürün veya hizmeti başkalarına tavsiye etme olasılıklarını 0’dan 10’a kadar bir ölçekle puanlamaları istenir.Neden – Sonuç DiyagramıNeden – sonuç diyagramı, balık kılçığı diyagramı veya Ishikawa diyagramı olarak da bilinir. Bir problemin olası nedenlerini ve etkilerini görselleştirerek belirlemeye yardımcı olur. balık kılçığı diyagramını uygularken bir ekip belirlenir ve ekip beyin fırtınası yöntemiyle süreçlerle ilgili aksaklıkları ana ve alt nedenleriyle ele alır.Operasyonel MükemmellikOperasyonel mükemmellik, iş süreçlerini iyileştirmek, verimliliği artırmak ve sürdürülebilir başarıya ulaşmak için iş gücünü ve teknolojiyi etkin bir şekilde kullanmayı içeren bir yaklaşımdır. Pazar KonumlandırmaPazar konumlandırma, bir ürün, hizmet veya markanın hedef kitlenin zihninde benzersiz bir imaj oluşturma sürecidir. Bu strateji, rakiplerden farklılaşmayı ve güçlü bir marka kimliği oluşturmayı amaçlar.Performans Yönetim SistemiPerformans yönetimi, çalışanların performansını artırmak ve sürdürülebilir kılmak amacıyla uygulanan stratejik bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, yönetimin çalışanlarını geliştirmek, net hedefler belirlemek ve yıl boyunca düzenli geri bildirim sağlamak için gösterdiği sürekli çabalardan oluşur. Böylece, çalışanlar hem gelişim fırsatları bulur hem de hedeflere ulaşma yolunda desteklenir.Ramak Kala OlayRamak kala, iş yerinde meydana gelen, çalışana, iş yerine veya ekipmana zarar verme ihtimali olduğu halde zarar vermeyen bir olaydır.Ramak Kala Raporlama6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu’na göre, iş yerinde gerçekleşen her türlü ramak kala olayın bildirilmesi gerekir. Ramak kala raporlama, ramak kala olayın meydana gelir gelmez rapor edilmesidir.Shewhart DöngüsüShewhart Döngüsü, sürekli iyileştirme süreçlerinde yaygın olarak kullanılan bir tekniktir. Deming Döngüsü, PDCA Döngüsü veya PUKÖ Döngüsü olarak da bilinir. PUKÖ Döngüsü, “Planla, Uygula, Kontrol ET ve Önlem Al” adımlarından oluşan dört aşamalı bir yaklaşımdır. Adından da anlaşılacağı üzere bir döngüdür, bu yüzden tek seferlik bir süreç değildir. Tekrar tekrar başa dönerek, sürekli iyileştirme çalışmalarının devam etmesini sağlar. Shewhart Döngüsü (PUKÖ) AdımlarıPlanla: İyileştirilmesi gereken alanları belirleyin ve plan geliştirin.Uygula: Planlanan adımları uygulamaya koyun.Kontrol Et: İyileştirmelerin hedeflere ulaşıp ulaşmadığını kontrol edin, performansı değerlendirin ve eksiklikleri belirleyin.Önlem Al: Kontrol aşamasında elde edilen sonuçlara göre düzeltmeler yapın ve süreci iyileştirin. Hedefe ulaşıldıysa standartlaştırın; ulaşılmadıysa hatayı düzeltip döngüyü tekrar edin. Sürekli İyileştirmeSürekli iyileştirme, bir şirketin ürün, hizmet ve süreçlerinde sürekli ve zamanla artan iyileştirmeler yapmak için kullanılan bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım mevcut uygulamaların incelenmesini, iyileştirme alanlarının belirlenmesini, çözümler üretilmesini ve uygulanmasını içeren sistematik bir süreçten oluşur. Süreki iyileştirmenin amacı, her türlü verimsiz faaliyetleri ortadan kaldırarak kaliteyi, müşteri memnuniyetini ve verimliliği artırmaktır.Sürekli İyileştirme İlkeleriSürekli iyileştirme yaklaşımını hayata geçirmek için 5 temel ilke vardır.Müşteri Odaklılık: Müşteri ihtiyaçlarını anlamak ve müşterilere değer sunmak, sürekli iyileştirmenin temelini oluşturur.Çalışan Katılımı: Sürekli iyileştirme felsefesinde, çalışanların iyileştirme süreçlerine öneri ve fikirleriyle katılması çok önemlidir.Liderlik Desteği: Ekip liderleri, sürekli iyileştirme için çalışanları teşvik etmeli ve yönlendirmelidir.Veriye Dayalı Karar Verme: Sürekli iyileştirme, varsayım ve tahminlere değil ölçülebilir verilere dayanarak değerlendirme yapmaya odaklanır.Standartlaştırılmış Süreçler: Standart çalışmalar, sürekli iyileştirmenin sürdürülebilir olmasını sağlar.Sürekli İyileştirme ÇözümüSürekli İyileştirme Yazılımı, işletmelerin üretim, OPEX, kalite, İSG ve sürekli iyileştirme departmanlarının yürüttüğü iş sürçeleri için ortak çalışma alanı sunar. Çözüm, kağıt ve excel üzerinden yürütülen işleri dijitale taşıyarak işlerin daha verimli ve kolay yürütülmesini sağlar. Sürekli ÖğrenmeSürekli öğrenme, sürekli olarak yeni bilgiler ve beceriler edinerek kendini geliştirme sürecidir. Bir şirkette sürekli öğrenme kültürünün gelişmiş olması, çalışanların alanlarıyla ilgili güncel kalmasına, değişime ayak uydurmasına ve daha verimli çalışmasına yardımcı olur.Süreç HaritasıSüreç haritası, bir sürece ait iş akışlarını görsel olarak tanımlar ve ekiplerin süreci daha iyi anlamasını sağlar. İyileştirilecek alanların belirlenmesine ve çözüm üretilmesine yardımcı olan bir yöntemdir. Kağıt üzerinde veya bir yazılım aracılığıyla uygulanabilir.StandartlaştırmaStandart çalışma, belirli kurallara, ölçülere, standartlara ve ürün tipine göre belirlenmiş çalışmalar bütünüdür.STOP 6 Analizi (Ciddi Kaza Önleme Analizi)ST0P-6, Toyota Üretim Sistemi’nde iş güvenliği kültürünün temelini oluşturan riskleri belirleme ve sınıflandırma yöntemidir. Çalışma alanında, ölüm ve ciddi yaralanmalara yol açabilecek riskler (makine ve ekipmana kapılma, sıkışma, yüksekten düşme vb.) analiz edilir ve haritalandırılır. Çalışanlar, bu riskler ve alınması gereken önlemler konusunda bilgilendirilir. Belirlenen riskleri azaltmak amacıyla bir risk azaltma planı oluşturulur. Bu plan, düzenli aralıklarla gözden geçirilir ve gerektiğinde iyileştirilir.Yerinde KaliteYerinde kalite, değeri üreten operasyonların her defasında işi doğru yapmasını amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu yöntem, kaliteyi kaynağında sağlamayı ve kalite kontrol ile düzeltme faaliyetlerini ortadan kaldırmayı hedefler. Problemleri üretim esnasında ilgili süreçte tespit eder, kök nedenleriyle birlikte ortadan kaldırır ve böylece aynı problemin tekrarlanmasını önler.Yeşil KuşakYeşil kuşak, problem çözme teknikleri aracılığıyla üretim süreçlerinde karlılığı, verimliliği ve kaliteyi olumsuz etkileyen konuları iyileştirmeye yönelik çalışmalar yapan ekiplerdir.
