Çalışan Tükenmişliğinin Nedenleri Nelerdir?

Çalışan tükenmişliği, çalışanların ruhsal ve fiziksel sağlığına yönelik en büyük tehditlerden birini oluşturmaktadır. Bu sebeple, işletmeler çalışanlarında tükenmişliğe yol açan faktörleri ve refahı teşvik edecek kültürün nasıl oluşturulması gerektiğine dair çözüm yolları bulmalıdır. Blog yazımızda çalışan tükenmişliğinin nedenleri üzerine değinerek çalışanlardaki stresin nasıl azaltılacağına dair önerilerde bulunacağız.

Çalışan Tükenmişliği Nedir?

Çalışan tükenmişliği, iş yerinde katılım eksikliğine ve günlük görevleri tamamlayamama haline yol açan duygusal ve fiziksel bir tükenme halidir. Bu kavram 1970’li yıllarda psikolog Herbert Freudenberger tarafında ortaya atılmıştır ve büyük bir yankı uyandırmıştır.

Bir iş yerinde çalışanlarda tükenmişlik hissi belirtileri varsa buna sebep olan faktörlerin ne olduğunu ve bunlarla nasıl başa çıkılacağını anlamak oldukça önemlidir.

Çalışan Tükenmişliği Neden Olur?

1. İş Yükü Uyuşmazlığı

Çalışanlardan gerçekçi olmayan beklentiler, çalışanların tükenmesine neden olmakta ve onlar ağır bir iş yükünün altına sokmaktadır. Ancak iş yükü uyuşmazlığı, her zaman fazla iş beklentisinden dolayı oluşmaz. Çalışanların, sahip olmadığı beceriler ve yeteneklere uygun olmayan işlerde çalışması da buna sebep olmaktadır.

İş Yükü Uyuşmazlığından Kaynaklanan Tükenmişlik Nasıl Önlenebilir?

• Çalışanlara aynı anda çok fazla görev yüklemeyin. Bir çalışana çok görev vererek daha fazla üretkenlik bekleyebilirsiniz. Ancak bu gerçekçi olmayan bir beklentidir. Çünkü çoklu görev, tek görevden %40 daha az üretkendir. Bu sebeple çalışanlara tek bir şeye odaklanmaları için imkan tanımanız gerekmektedir.
• Yeni bir haftaya başlarken öncelikli hedefler belirleyin. Çalışanlara, sonsuz bir görev listesi üzerinden çalışmalarını istemek yerine yeni hafta içerisinde en önemli birkaç göreve odaklanmalarını sağlayabilirsiniz. Bu sayede çalışanların iş yükü dengelenmiş olur.
• Gerçekçi olun. Bazı projeler planlanandan daha uzun sürebilir. Çalışanlarınız ile düzenli görüşmeler yaparak beklemediğiniz gecikmeleri planlayabilir ve ona göre bir yol haritası belirleyebilirsiniz.

2. Kontrol Eksikliği

Bir çalışanın işini yapabilmesi için yeterli yetkiye ve kontrole sahip olması çok önemlidir. Eğer çalışan bu yetki ve kontrolden eksik kalırsa işini yaparken stres yaşayabilmektedir. Bu sebeple, çalışanların işlerini yaparken etkili ve verimli olabilmeleri için kendilerine özgü bir şekilde işi yapmalarına fırsat verilmelidir. Bir başka deyişle, çalışanın işi en iyi bildiği şekilde sürdürme özgürlüğüne sahip olmalıdır.

Kontrol Eksikliğinden Kaynaklanan Tükenmişlik Nasıl Önlenebilir?

• Çalışanların görevlerini tamamlamak için uygulayacakları yola karar vermeleri için izin verin. Ayrıca gereken zamanlarda harekete geçebilmek için açık bir iletişim hattı oluşturmak çok önemlidir. Böylece çalışanlar, doğrudan bağlı olduğu kişilerden düzenli bir şekilde geri bildirim alarak işlerine odaklanabilirler.
• Çalışanlarınızı uygun olmadıkları görev ve projelerle meşgul edip onların psikolojik olarak boğulmasına sebep olmayın.

3. Yetersiz Ödüller

Çalışanlarda tükenmişlik hissine sebep olan faktörlerden bir tanesi çalışanların aldığı maaştan memnun olmamasıdır. Ancak bunun dışında yetersiz olan dışsal ödüller de çalışan motivasyonu üzerinde olumsuz bir etki yaratabilmektedir. Bir başka deyişle finansal ödüllerin olmaması çalışan tükenmişliğinin bir sebebidir ancak sosyal ödüllerin olmaması da tükenmişliğin bir sebebi olmaktadır. Örneğin; çalışanın iyi yaptığı işlerde, elde ettiği başarılarda takdir edilmemesi motivasyonun düşmesine sebep olmaktadır.

Tüm bunlar göz önüne alındığında tükenmişliği önlemek için öncelikle çalışanlara hak ettiği ödemeyi yapmak, sonrasında ise içsel motivasyonlarını yükseltmek için başarılarının ve yaptıkları işi tanımak gerekmektedir.

Yetersiz Ödüllerden Kaynaklanan Tükenmişlik Nasıl Önlenebilir?

• Çalışanlarınızı ve gerçekleştirmiş olduğu başarıları tanıyın. Örneğin, bir çalışanınız beklenenden daha büyük bir başarı gerçekleştirdiğinde veya 3 aylık hedefe 2 ay içerisinde ulaştığında bu başarıları tanıyın ve çalışanınızı takdir edin.
• Çalışanlarınızın başarılarını hikâye olarak paylaşın. Çalışanların başarılarını tanımak önemlidir ancak bunu yaparken bir hikâyenin parçası olarak sunmak çalışan motivasyonunu olumlu yönde etkileyecektir.

4. Şeffaflık

Bir şirkette çalışanların yöneticilerine karşı güven duyması oldukça önemlidir. Böylece çalışanlar, gelecekte kendilerine nasıl davranılacağını, iş ile ilgili beklentilerin neler olacağını ve yöneticilerin aldığı kararları nasıl uygulayacağını bilirler. Böylece belirsizlik yerini şeffaflığa bırakacaktır. Bu da çalışanlar üzerinde olumlu bir etki yaratacaktır.

Şeffaflık ile Çalışan Tükenmişliği Nasıl Önlenebilir?

• Açık kurallar belirleyin ve kuralları uygularken şeffaf olun. Ayrıca tüm bunlar gerçekleşirken tutarlı olmak da çok önemlidir.
• Çalışanlarınızın beklentilerini anlamak için çaba gösterin. Hedefler, beklentiler ve iş sorumlulukları hakkındaki düşünceler tüm çalışanlar arasında farklılık göstermektedir. Bu nedenle bu beklentileri anlayabilmek için zaman yaratın.
• Daha iyi bir sürecin nasıl yürütüleceğine ve daha bir sonucun nasıl yakalanılacağına odaklanın.
• Çalışan memnuniyetini sürekli olarak izleyin. Çalışan memnuniyetiyle ilgili sonuçları ilgili kişilerle paylaşın ve daha iyi çözümler üretmek için iş birliği yapın. Böylece, deneyimler ve beklentiler arasındaki kopukluğun oluşmasına engel olursunuz.

Tüm bunları gerçekleştirirken çalışanlar ve yöneticiler arasında bir köprü görevine sahip olan Öneri Sistemi’ni kullanabilirsiniz. Öneri Sistemi ile çalışan motivasyonlarını artırabilir, şirket kültürünü geliştirebilir, yeni fikirler ortaya çıkarabilir ve şirket içindeki sorunları tespit edip çözebilirsiniz.