ISO 9001, Uluslararası Standardizasyon Örgütü’nün (ISO) yayınladığı ve kalite yönetim sistemi için gereklilikleri belirleyen uluslararası bir standarttır. ISO 9001 standartları, ilk olarak 1987 yılında oluşturulmuş ve zamanla iş ihtiyaçlarının değişmesiyle birlikte güncellemeler yapılmıştır. Yapılan son güncelleme ise 2015 yılında gerçekleşmiştir. ISO 9001’in yeni ihtiyaçlara göre güncellenmesi onun esnek bir yapı kazanmasını sağlamıştır. Bugün ISO 9001, dünya çapında en popüler ve en sık kullanılan kalite yönetim sistemi standartları arasındadır. ISO 9001’in Önemi ISO 9001 standartları, şirketlerin etkili kalite yönetimi uygulamalarını gerçekleştirmek ve sürdürmek amacıyla birtakım kriterler sağlamaktadır. ISO 9001, bir şirketin tüm alanlarını ve süreçlerini iyileştirmeyi ve müşteri memnuniyetini artırmayı hedeflemektedir. Bu sebeple, sürekli iyileştirme kültürü oluşturmak, müşteri memnuniyetini artırmak ve köklü değişimler yapmak isteyen şirketler tarafından tercih edilen bir standarttır. ISO 9001 sertifikası, müşterilere, şirketin ISO 9001’in temel yedi kalite yönetim ilkesine dayalı bir kalite yönetim sistemi oluşturduğuna dair güvence vermektedir. Bu nedenle birçok firma, tedarikçilerinden ISO 9001 sertifikasını talep etmektedir. Kısacası, şirketler ISO 9001’i uygulayarak kaliteyi artırabilmekte ve müşteri ihtiyaçlarını karşılayan ürün / hizmetleri sağlamaktadır. Aynı zamanda ISO 9001 uygulamaları müşterilerin güvenini artırma, süreçleri düzene sokma ve verimliliği artırma becerisine sahiptir. ISO 9001’in Gereksinimleri Nelerdir? ISO 9001’in gereksinimleri zorunlu olan ve zorunlu olmayan toplamda 10 maddeden oluşmaktadır. Bir işletmenin ISO 9001 standardına uygun sertifika alabilmesi için 10 maddeden zorunlu olanları karşılıyor olması gerekmektedir. Söz konusu gereksinimler, şirketteki kalite yönetim sisteminin başarılı bir şekilde uygulanmasını sağlamaktadır. ISO 9001’in Temel Maddeleri Nelerdir? ISO 9001 standardı temel olarak 10 bölüme ayrılmıştır. İlk 3 madde zorunlu olmayan gereksinimleri içermektedir. Bu 3 madde, standarda giriş niteliğinde olup sadece standardın kapsamını, terimlerini ve referanslarını açıklamaktadır. 4. – 10. Maddeler ise şirketin belgelendirmesi gereken Kalite Yönetim Sisteminin zorunlu gereksinimlerini içermektedir. ISO 9001’in Kapsamı Bu madde, herhangi bir zorunlu koşul içermediğinin altını çizerek, kalite yönetim sisteminin amaçlarının kapsamını tanımlamaktadır. Müşteri memnuniyetinin artırılması ve kaliteli ürün veya hizmet sunulması gibi bir kalite yönetim sisteminin temel hedeflerini açık bir şekilde ifade etmektedir. Normatif Referanslar Bu madde, ISO 9001 standardında kullanılan tanımlara ve terminolojiye detaylı bir açıklık getirmektedir. Terimler ve Tanımlar Üçüncü madde, ISO 9001 standardı ile ilgili temel kavramları, açıklamaları ve sözlüğü detaylandırmayı amaçlamaktadır. Kuruluşun Kapsamı Bu madde, şirketi tam olarak anlamayı sağlayan yönleri içermektedir. Dördüncü madde, şirketin amacını, hizmet veya ürünün kalitesini etkileyen faktörleri, müşterileri ve paydaşları sahiplerini, kalite yönetim sisteminin kapsamını belirlemeye yönelik gereksinimleri tanımlamayı sağlamaktadır. Liderlik ISO 9001 kapsamında zorunlu olan gereksinimlerden biri liderliktir. Bu madde, üst yönetimin müşteri odaklılığını sağlama, kalite politikası tanımlama ve şirket genelinde sorumluluk atama gibi görevleri yerine getirerek bir kalite yönetim sistemi kurma sorumluluğunu ele alması gerektiğini vurgulamaktadır. Planlama Bu maddenin amacı, olumsuz etkileri en aza indirecek ve olumlu sonuçları artıracak stratejiler geliştirmek nihai hedefiyle, şirketin karşılaştığı potansiyel riskleri ve fırsatları kaydetmek için bir yapı oluşturmaktır. Destek Bu madde, insan kaynakları, çalışma ortamı, altyapı, binalar, izleme ve ölçüm gibi şirketin kalite yönetim sistemini başarılı bir şekilde uygulaması için gerekli tüm kaynakların yönetimi ile ilgilenmektedir. Operasyon Bu madde, daha önceki bölümlerde tanımlanan riskler ve fırsatlar göz önünde bulundurularak şirketin ürün veya hizmet oluşturma, piyasa sürme ve teslim etme ile ilgili hedeflerini özetlemektedir. Performans Değerlendirmesi Dokuzuncu madde, kalite yönetim sisteminin iyi çalışmasını sağlamak için gereksinimleri açıklamaktadır. Yapılan değişikliklerin kalıcı ve faydalı olduğunun anlaşılması için süreçlerin izlenmesi, ölçülmesi ve bu gerekliliklerin gerçekleştirilebilmesi için müşteri memnuniyetinin değerlendirilmesi gerekmektedir. Sürekli İyileştirme Bu son madde, süreç düzensizliklerinin değerlendirilmesini ve düzeltici eylemlerin uygulanmasını kapsayan kalite yönetim sisteminin sürekli iyileştirilmesine odaklanmaktadır. Sürekli iyileştirme, kalite yönetim sisteminin uzun vadeli bir etki yaratması ve başarı sağlaması için oldukça önemlidir. Çalışan Öneri Sistemi Çözümü ile ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Görüldüğü gibi sürekli iyileştirme ISO 9001’in temel ve zorunlu gereksinimlerinden biridir. ISO 9001’in 10. maddesi kapsamında şirketlerin kalite yönetim sistem standartlarını başarılı bir şekilde uygulayabilmeleri için iyileştirme süreçlerini etkin bir şekilde yönetmeleri gerekmektedir. ISO 9001 kapsamında KYS’nin verimli bir şekilde uygulanması çalışanların katılımına da bağlıdır. Çalışanlar, yaptığı işi ve çalıştığı şirketi her yönüyle en iyi şekilde tanıdığı için iyileştirme süreçlerine en iyi katkıyı onlar sağlamaktadır. Bu sebeple, iyileştirme süreçlerinin başarılı bir şekilde yürütülmesi için çalışanlardan öneri, fikir ve geri bildirimleri toplamak çok önemlidir. Sürekli İyileştirme Çözümünün dört modülünden biri olan Öneri Sistemi, çalışanlardan sorunlu alanlara dair gelen dönüşlerin dijital ortamda toplanmasını ve değerlendirilmesini sağlamaktadır. Sürekli İyileştirme Çözümünün altı modülü Çalışan Öneri Sistemi, Kaizen, Ramak Kala, 5S Denetimi, Öğrenilmiş Ders ve Aksiyon Yönetimi modüllerinden oluşmaktadır. Bu altı modül ile birlikte şirketler ISO 9001 standartların uygun bir şekilde süreçlerini yönetmektedir.
