Yalın Üretimde Değer ve İsraf Nasıl Ayırt Edilir?

Bir şirketin rekabet avantajı elde edebilmesi ve bu rekabet gücünü sürdürebilmesi için müşteri odaklı olması gerekir. Bu yüzden günümüzde birçok işletme Yalın düşünceyi iş süreçlerine uygulamaya yönelmektedir. İşletmelerin yalın yolculuğu, değeri tanımlamakla, yani müşterilerin ne için ödeme yapmaya hazır olduğunu tanımlamakla başlar. Yalın düşünce’de müşterinin değer vermediği her şey “atık” veya “değer katmayan” olarak tanımlanır. Tanımlama yapıldıktan sonra ise atıkların azaltılması veya ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalarla yolculuk devam eder.

Yalın Üretimde Değer Nedir?

Yalın üretim, çeşitli sektörlerde şirketlerin genel performansı üzerindeki olumlu etkisiyle büyük popülerlik kazanmış bir anlayıştır. Kuruluşların maliyetleri düşürmesine, süreçleri iyileştirmesine ve kaliteyi yükseltmesine yardımcı olur. Fakat Yalın’ı asıl etkili kılan, değere odaklanmasıdır.

Yalın’a göre değer, her zaman müşteri gözünden değerlendirilmelidir. Eğer müşteri bir ürün veya hizmeti para ödemeye değer görmüyorsa, o ürün/hizmetin bir önemi yoktur. Ancak, değeri sadece müşterinin ödemeye hazır olduğu fiyatla ilgili değildir. Ürünün aynı zamanda müşterinin ihtiyacını karşılaması da gerekir. Buradan yola çıkarak, yalında bir ürün veya hizmetin değerli olması için hem müşterinin ihtiyacını karşılaması hem de müşterinin para ödemeye değer bulması gerekir.

Yalın’da İsraf Nedir?

Yalın üretimde israf, kaynakları harcayan ancak nihai müşteriye hiçbir fayda sağlamayan, yani değer katmayan her türlü faaliyeti ifade eder. İsrafa neden olan her türlü faaliyetler müşteri memnuniyetine zarar verir ve işletmelerin kârlılığını azaltır. Bu nedenle, katma değeri olmayan faaliyetleri belirlemek ve bunları ortadan kaldırmak için süreçleri iyileştirmek gerekir.

İşletmeler, değer ve israfı anladığında iş süreçlerinin bir haritasını çıkarabilir ve katma değerli faaliyetler ile israfa neden olan faaliyetleri tanımlamaya odaklanabilir. Katma değeri yüksek olan faaliyetleri artırarak ve israfı ortadan kaldırarak müşteri beklentilerini karşılamak mümkün hale gelir.

Yalın Üretimde Katma Değerli Faaliyetleri Nasıl Belirleyebilirsiniz?

Katma değerli faaliyetler, bir ürünün ham halinden bitmiş haline en kısa sürede ve en düşük maliyetle geçmesine katkı sağlar. Bir faaliyetin katma değerli olarak kabul edilebilmesi için üç kritere sahip olması gerekir:

  • Ürünün tamamlanmasına katkı sağlar.
  • Müşterinin para ödemek isteyeceği bir faaliyettir.
  • Bir faaliyetin katma değerli olması için ilk seferde doğru bir şekilde yapılmalıdır. Başka bir ifade faaliyet herhangi bir kusur nedeniyle yeniden çalışma gerektirmez. Ne müşterinin ne de işletmenin, faaliyeti daha iyi hale getirmek için ekstra çaba harcamasına gerek olmaz.

Katma değerli olmayan faaliyetler, ürünlerin teslim edilme süresini geciktirerek verimliliği olumsuz yönde etkiler. Yeniden çalışma gerektirir, müşterilerin ürün/hizmet için para ödemek istememesine neden olur ve sonuç olarak işletmeye yük olurlar.

Yalın Üretimde Atık Faaliyetleri Nasıl Belirleyebilirsiniz?

Yalın Üretimde 7 Atık Türü: Fazla Stok, Bekleme, Kusur, Aşırı Üretim, Taşıma, Gereksiz Hareket, Aşırı İşleme

İsrafın ortadan kaldırılması performansı ve verimliliği iyileştirerek müşterilerin memnun olmasını sağlar. Yalın metodolojide yedi israf türü vardır. Bu israfların ortadan kaldırılması veya azaltılması gerekir. Bu israflar aşağıdaki gibidir:

  • Taşıma: Ekipman veya malzemelerin bir yerden başka bir yere gereksiz taşınmasıdır.
  • Envanter: Teslim edilmeme, bekleme, aşırı üretim gibi nedenlerden dolayı oluşan fazla envanterdir.
  • Hareket: Çalışanların gereksiz yere fazladan hareket etmesidir.
  • Beklemek: ekipman arızası, malzeme eksikliği veya evrak hazırlığı gibi nedenlerden dolayı çalışmaların aksamasıdır.
  • Aşırı üretim: Talepten fazla üretim yapılmasıdır.
  • Aşırı işleme: Herhangi bir göreve gereğinden fazla zaman harcamaktır.
  • Kusurlar: Kusurlu ürünlerin geri dönmesi ve üzerinde yeniden çalışılması veya yeniden üretilmesidir.

İsrafı maksimum düzeyde ortadan kaldırmak için iş süreçlerinizi denetleyip israfa neden olan faktörleri bulmak gerekir.

Değeri ve İsrafı Belirlemek için Kullanılabilecek Yalın Araçlar

İşletmelerin, iş süreçlerini iyileştirmek ve israfı azaltmak için kullanabileceği birçok Yalın teknik vardır. Bu teknikler katma değerli faaliyetleri belirlemeye ve israfı belirlemeye yardımcı olur.

Yaygın olarak kullanılan yalın araçlar aşağıdaki gibidir:

Değer Akış Haritalama (Value Stream Mapping)

VSM bir ürün veya hizmetin üretim sürecindeki adımları görselleştirir ve bu adımların değer yaratma kapasitesini analiz eder. Bu haritalama sayesinde, işletmeler değer yaratan ve yaratmayan adımları net bir şekilde görüp israfın kaynağını tespit edebilirler.

5 Neden

5 Neden tekniği, problemleri belirlemek ve çözmek için kullanıla yaygın bir tekniktir. Bu teknik ile işletmeler israfa neden olan faktörleri belirleyebilir ve iyileştirme fırsatlarını yakalayabilir.

Gemba Yürüyüşleri

“Gemba” Japonca’da “gerçek yer” anlamına gelir ve iş süreçlerinin gerçekten gerçekleştiği yeri ifade eder. Bu teknikte, üst yönetim işin yapıldığı yere gidererek süreçleri gözlemler. Burada saha çalışanlarıyla iletişim kurarak değerin nerede yaratıldığını net bir şekilde görebilirler.

5S Metodolojisi

Bir diğer önemli araç, 5S Metodolojisidir. Bu metodoloji, iş yerinin düzenli ve verimli olmasını sağlamak için beş aşamalı bir süreç sunar: 5S’in beş adımı sayesinde, işletmeler gereksiz malzeme ve işlemlerden kurtulup daha etkin bir çalışma ortamı oluşturabilirler.

Yalın Üretim Çözümü

Benzer Bloglar

Gemba Yürüyüşü Nedir?

Gemba, Japonca bir kelimedir ve Türkçe’de “gerçek yer” anlamına gelir. Bir Yalın Üretim tekniği olan Gemba, çalışma alanında verimsizlikleri tespit etmek ve iyileştirmeler yapmak amacıyla kullanılır. Şirket içinde verimlilik, güvenlik, üretim gibi konularda sürekli iyileştirmeler yapmak isteyen işletmelerin Gemba’yı en iyi şekilde anlaması gerekir. Bu blog yazımızda Gemba ile ilgili birçok bilgiyi ele alacağız. Gemba […]

Devamını Oku

Darboğazlara Karşı Yalın Üretimde Verimliliği Nasıl Korursunuz?

Üretim hattında beklenmedik darboğazlar ortaya çıktığında, Yalın Üretim’de verimliliği nasıl sürdürebilirsiniz? Cevaplar için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz. Darboğaz Nedir ve Üretim Sürecinde Nasıl Ortaya Çıkar? Darboğaz, bir üretim sürecinde, belirli bir aşamanın kapasitesinin üzerindeki talepler nedeniyle sürecin yavaşlaması veya durmasıdır. Üretim akışında darboğaz, bir operatörün yetersiz performansı, makine arızaları, departmanlar arası koordinasyon eksikliği veya malzeme […]

Devamını Oku

Jidoka Felsefesi Nedir?

Bu blog yazımızda Jidoka’nın ne olduğunu, Yalın Üretim ile ilişkisini ve nasıl uygulandığını ele alacağız. Jidoka Felsefesi Nedir? Jidoka, makinelerin anormal bir durumu algıladığında otomatik olarak çalışmayı durdurduğu ve operatörlerin bu hatanın tekrarını önlemek amacıyla arızayı düzeltmeye çalıştığı bir yalın üretim prensibidir. Otonomasyon olarak da bilinen bu prensip, üretim süreçlerinde arıza oluşmasını önlemek veya arızayı […]

Devamını Oku

İş Verimliliği Nedir? Artırmanın Yolları ve İpuçları

Günümüzde işletmeler, hızla değişen ve rekabetçi piyasalarda ayakta kalabilmek için sürekli olarak verimlilik ve üretkenliklerini artırmanın yollarını aramaktadır. Bu bağlamda, genellikle ihmal edilen iş akışı verimliliği, büyük bir öneme sahiptir. İş akışını daha verimli hale getirmek, işletmelerin verimliliği artırması ve hedeflere ulaşması için bir fırsattır. Öte yandan, verimli bir iş akışı müşterilerle sağlıklı ilişkiler kurmanın, […]

Devamını Oku

İç Denetimlerle Sürekli İyileştirme Nasıl Sağlanır?

Sürekli iyileştirme, sürdürülebilir bir büyüme elde etmek ve rekabet gücünü korumak isteyen işletmeler için önemli bir metodolojidir. Bu metodoloji sayesinde işletmeler, büyümeyi engelleyen verimsizliklerini fark eder. İyileştirme alanlarını belirler ve bunlar için önlemler alır. Sonuç olarak, uzun vadeli bir başarı elde eder. Sürekli iyileştirmenin anahtarı, politikaları, uygulamaları ve süreçleri düzenli olarak gözden geçirmek ve verimsizlikleri […]

Devamını Oku

Yalın Denetim Nedir?

Yalın üretim, israfı en aza indirmeyi, verimliliği artırmayı ve müşteriye maksimum değeri sunmaya odaklanan bir yaklaşımdır. Yalın Denetimi ise yalın prensiplerinin iç denetim sürecine uygulanmasıyla ilgilidir. Bu blog yazımızda Yalın Denetim ile ilgili detayları ele alacağız. Yalın Üretim Tanımı Yalın üretim, üretim süreçlerinde israfı minimize ederek verimliliği artırmayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Değer yaratmayan her türlü […]

Devamını Oku