Yalın Üretimde Değer ve İsraf Nasıl Ayırt Edilir?

Bir şirketin rekabet avantajı elde edebilmesi ve bu rekabet gücünü sürdürebilmesi için müşteri odaklı olması gerekir. Bu yüzden günümüzde birçok işletme Yalın düşünceyi iş süreçlerine uygulamaya yönelmektedir. İşletmelerin yalın yolculuğu, değeri tanımlamakla, yani müşterilerin ne için ödeme yapmaya hazır olduğunu tanımlamakla başlar. Yalın düşünce’de müşterinin değer vermediği her şey “atık” veya “değer katmayan” olarak tanımlanır. Tanımlama yapıldıktan sonra ise atıkların azaltılması veya ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmalarla yolculuk devam eder.

Yalın Üretimde Değer Nedir?

Yalın üretim, çeşitli sektörlerde şirketlerin genel performansı üzerindeki olumlu etkisiyle büyük popülerlik kazanmış bir anlayıştır. Kuruluşların maliyetleri düşürmesine, süreçleri iyileştirmesine ve kaliteyi yükseltmesine yardımcı olur. Fakat Yalın’ı asıl etkili kılan, değere odaklanmasıdır.

Yalın’a göre değer, her zaman müşteri gözünden değerlendirilmelidir. Eğer müşteri bir ürün veya hizmeti para ödemeye değer görmüyorsa, o ürün/hizmetin bir önemi yoktur. Ancak, değeri sadece müşterinin ödemeye hazır olduğu fiyatla ilgili değildir. Ürünün aynı zamanda müşterinin ihtiyacını karşılaması da gerekir. Buradan yola çıkarak, yalında bir ürün veya hizmetin değerli olması için hem müşterinin ihtiyacını karşılaması hem de müşterinin para ödemeye değer bulması gerekir.

Yalın’da İsraf Nedir?

Yalın üretimde israf, kaynakları harcayan ancak nihai müşteriye hiçbir fayda sağlamayan, yani değer katmayan her türlü faaliyeti ifade eder. İsrafa neden olan her türlü faaliyetler müşteri memnuniyetine zarar verir ve işletmelerin kârlılığını azaltır. Bu nedenle, katma değeri olmayan faaliyetleri belirlemek ve bunları ortadan kaldırmak için süreçleri iyileştirmek gerekir.

İşletmeler, değer ve israfı anladığında iş süreçlerinin bir haritasını çıkarabilir ve katma değerli faaliyetler ile israfa neden olan faaliyetleri tanımlamaya odaklanabilir. Katma değeri yüksek olan faaliyetleri artırarak ve israfı ortadan kaldırarak müşteri beklentilerini karşılamak mümkün hale gelir.

Yalın Üretimde Katma Değerli Faaliyetleri Nasıl Belirleyebilirsiniz?

Katma değerli faaliyetler, bir ürünün ham halinden bitmiş haline en kısa sürede ve en düşük maliyetle geçmesine katkı sağlar. Bir faaliyetin katma değerli olarak kabul edilebilmesi için üç kritere sahip olması gerekir:

  • Ürünün tamamlanmasına katkı sağlar.
  • Müşterinin para ödemek isteyeceği bir faaliyettir.
  • Bir faaliyetin katma değerli olması için ilk seferde doğru bir şekilde yapılmalıdır. Başka bir ifade faaliyet herhangi bir kusur nedeniyle yeniden çalışma gerektirmez. Ne müşterinin ne de işletmenin, faaliyeti daha iyi hale getirmek için ekstra çaba harcamasına gerek olmaz.

Katma değerli olmayan faaliyetler, ürünlerin teslim edilme süresini geciktirerek verimliliği olumsuz yönde etkiler. Yeniden çalışma gerektirir, müşterilerin ürün/hizmet için para ödemek istememesine neden olur ve sonuç olarak işletmeye yük olurlar.

Yalın Üretimde Atık Faaliyetleri Nasıl Belirleyebilirsiniz?

Yalın Üretimde 7 Atık Türü: Fazla Stok, Bekleme, Kusur, Aşırı Üretim, Taşıma, Gereksiz Hareket, Aşırı İşleme

İsrafın ortadan kaldırılması performansı ve verimliliği iyileştirerek müşterilerin memnun olmasını sağlar. Yalın metodolojide yedi israf türü vardır. Bu israfların ortadan kaldırılması veya azaltılması gerekir. Bu israflar aşağıdaki gibidir:

  • Taşıma: Ekipman veya malzemelerin bir yerden başka bir yere gereksiz taşınmasıdır.
  • Envanter: Teslim edilmeme, bekleme, aşırı üretim gibi nedenlerden dolayı oluşan fazla envanterdir.
  • Hareket: Çalışanların gereksiz yere fazladan hareket etmesidir.
  • Beklemek: ekipman arızası, malzeme eksikliği veya evrak hazırlığı gibi nedenlerden dolayı çalışmaların aksamasıdır.
  • Aşırı üretim: Talepten fazla üretim yapılmasıdır.
  • Aşırı işleme: Herhangi bir göreve gereğinden fazla zaman harcamaktır.
  • Kusurlar: Kusurlu ürünlerin geri dönmesi ve üzerinde yeniden çalışılması veya yeniden üretilmesidir.

İsrafı maksimum düzeyde ortadan kaldırmak için iş süreçlerinizi denetleyip israfa neden olan faktörleri bulmak gerekir.

Değeri ve İsrafı Belirlemek için Kullanılabilecek Yalın Araçlar

İşletmelerin, iş süreçlerini iyileştirmek ve israfı azaltmak için kullanabileceği birçok Yalın teknik vardır. Bu teknikler katma değerli faaliyetleri belirlemeye ve israfı belirlemeye yardımcı olur.

Yaygın olarak kullanılan yalın araçlar aşağıdaki gibidir:

Değer Akış Haritalama (Value Stream Mapping)

VSM bir ürün veya hizmetin üretim sürecindeki adımları görselleştirir ve bu adımların değer yaratma kapasitesini analiz eder. Bu haritalama sayesinde, işletmeler değer yaratan ve yaratmayan adımları net bir şekilde görüp israfın kaynağını tespit edebilirler.

5 Neden

5 Neden tekniği, problemleri belirlemek ve çözmek için kullanıla yaygın bir tekniktir. Bu teknik ile işletmeler israfa neden olan faktörleri belirleyebilir ve iyileştirme fırsatlarını yakalayabilir.

Gemba Yürüyüşleri

“Gemba” Japonca’da “gerçek yer” anlamına gelir ve iş süreçlerinin gerçekten gerçekleştiği yeri ifade eder. Bu teknikte, üst yönetim işin yapıldığı yere gidererek süreçleri gözlemler. Burada saha çalışanlarıyla iletişim kurarak değerin nerede yaratıldığını net bir şekilde görebilirler.

5S Metodolojisi

Bir diğer önemli araç, 5S Metodolojisidir. Bu metodoloji, iş yerinin düzenli ve verimli olmasını sağlamak için beş aşamalı bir süreç sunar: 5S’in beş adımı sayesinde, işletmeler gereksiz malzeme ve işlemlerden kurtulup daha etkin bir çalışma ortamı oluşturabilirler.

Yalın Üretim Çözümü

Benzer Bloglar

Kök Neden Analizi Nedir?

Herhangi bir işletme, en iyi koşullara sahip olsa bile sorunlarla ve aksiliklerle karşılaşması kaçınılmazdır. Bu durumlarda, sorunlara anlık çözümler bulmak yeniden tekrarlamasına ve daha büyük sonuçlar oluşmasına neden olur. Kök neden analizi, işletmelerin sorunların kaynağını belirlemesine, düzeltici eylemler uygulamasına ve benzer olayların tekrarını önleyecek stratejiler geliştirmesine olanak tanır. Bu yüzden, verimliliği artırmak ve problemlere proaktif […]

Devamını Oku

Sürekli İyileştirme Sözlüğü: Kavramlar ve Anlamları

Sürekli iyileştirme, işletmelerin daha verimli süreçlere sahip olması ve daha kaliteli ürünler sunması için önemli bir iş felsefesidir. Sürekli iyileştirme yöntemi, şirket içindeki mevcut iş süreçlerini tanımlama, verimsiz alanları belirleme ve iyileştirme çalışmaları yapmayı sağlayan proaktif bir yöntemdir. Sürekli iyileştirmeye dair birçok terim vardır. Bu nedenle, sürekli iyileştirme ile ilgili kavramları daha anlaşılır kılmak ve […]

Devamını Oku

Kaizen Sözlüğü: Kaizen Kavramları ve Anlamları

Kaizen yaklaşımı, “daha iyiye doğru değişim” anlamına gelen Japonca bir kavramdır. İşletmelerin operasyonel süreçlerinde, ürünlerinde, çalışma ortamlarında ve üretim merkezlerinde daha verimli sonuçlar elde etmek için yavaş yavaş ve sürekli iyileştirmeler yapmaya odaklanır. Kaizen’in amacı, daha kaliteli çıktılar sunarak müşteri memnuniyetini ve rekabet gücünü artırmaktır. Kaizen kullanım alanı olarak üretim sektöründe ortaya çıkmış olsa da […]

Devamını Oku

Yalın Üretim & Toyota Üretim Sistemi (TPS) Terimler Sözlüğü

Yalın Üretim, Toyota’nın verimliliğini artırmak ve özel iş ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla geliştirilen bir iyileştirme metodolojisidir. Bu metodoloji, Toyota Üretim Sistemi (TPS) olarak da bilinir. TPS, birçok uygulama tekniği ve istatistiksel araçtan oluşur; temel amacı, israfı tespit edip ortadan kaldırarak performansı iyileştirmektir. Yalın yolculuğunuzda, birçok farklı terimle karşılaşacaksınız. Yalın üretimle ilgili bu kavramları anlamak, yalın […]

Devamını Oku

Andon Sisteminin Faydaları Nelerdir?

Andon sistemi, hataları önlemek amacıyla kullanılan bir Yalın Üretim tekniğidir. Bu sistem sayesinde işletmeler üretim süreçlerinde verimlilik, kalite, tasarruf gibi faydalar elde ederek kârlılığı ve müşteri memnuniyetini artırma fırsatı elde ederler. Bu blog yazımızda Andon sisteminin işletmelere sağladığı faydaları ele alacağız. Toyota Andon Nedir? Toyota Üretim Sistemi’nde ortaya çıkan Andon, Japonca bir terimdir ve “ışık” […]

Devamını Oku

Andon Sistemi Nedir?

Andon, Japonca kökenli bir terim olup, kelime anlamı olarak gösterge lambası veya ışıklı işaret anlamına gelmektedir. Yalın Üretim tekniği olan Andon, üretim süreçlerinde hata önleme sistemi olarak kullanılmaktadır. Sistemin amacı, bir ürün hatası olduğunda uyarılar aracılığıyla operatörleri bilgilendirmek veya işi durdurmaktır. Toyota Üretim Sistemi’nden (TPS) kaynaklanan bu sistemin en temel özelliği, üretim hattı üzerine yerleştirilmiş […]

Devamını Oku